احتمالا خیلیاتون این اصطلاح رو شنیدین و باهاش آشنایی هم دارید.اثر هاله ای یا خطای هاله ای یه نوع سوگیری توی تصمیم گیری ها هست. یعنی چی؟ یعنی وقتی ما بر اساس یه ذهنیت قبلی از یک فرد، بقیه رفتار های یک شخص رو مورد قضاوت قرار بدیم و حتی بر اساس همون ذهنیت قبلی با اون شخص رفتار کنیم اون موقع دچار سوگیری هاله ای شدیم.
مثلا یه معلم بر اساس یه امتحان متوجه شده که یه دانش آموز تو درس ریاضی به شدت ضعیفه و این ذهنیت براش ایجاد میشه که این دانش آموز تنبل یا درس نخونه و بر اساس همین ذهنیت قبلی ممکنه اینطور قضاوت کنه که اون تو درسای دیگه هم ضعیفه و کلا بچه تنبلیه.
چیزی که تو بحث ها و تو مخالفت ها من خیلی متوجهش شدم اینه که متاسفانه خیلی از آدما تو برخورد ها و تو قضاوت هاشون دچار اثر هاله ای میشن و اصلا هم ربطی به تحصیلات و سن و جایگاه اجتماعی و ... نداره و همین باعث میشه که خیلی وقتا در برابر فهمیدن حق و حقیقت مقاومت کنن.
مثالش رو این روزا خیلی زیاد میتونیم ببینیم.
تو کانال دانشگاهمون این روزا خیلی توییت وار حرف میزنن و زیاد میبینم که مثلا یکی یه حرفی رو زده و رای مخالف زیادی گرفته و توییت های بعدی همون اسم مستعار حتی اگه حرف حقی رو هم گفته باشه بازم رای مخالف زیادی گرفته و فرقی هم نمیکنه، این رفتار تو هر دو قشر مخالف رخ میده.
و این قضیه تو همه جا میتونه تعمیم پیدا کنه، تو خانواده، دانشگاه، محیط کار و ... و در نهایت تو سطح بزرگی مثل جامعه، این سوگیری حتی در مورد حکومت ها و رسانه ها هم به وفور صورت می‌گیره...
و این جاست که آدم همش این کلام امام علی یادش میاد که فرمودن: نبین چه کسی حرف میزنه، ببین چی میگه!
اُنظُر إلى ما قالَ و لاتَنظُر إلى مَن قالَ ؛
به گفته بنگر نه به گوینده آن .)
اگه همیشه حواسمون باشه به جای دیدن شخص، به جای به خاطر آوردن رفتار یا رفتار های قبلیش، فقط رفتار و گفتار فعلیش رو ببینیم، خیلی وقتا دچار قضاوت های نادرست نمی‌شیم یا حتی تو فهمیدن حقیقت کارمون خیلی راحت تر میشه.
